Wat is tijdelijke werkloosheid wegens overmacht?

Overmacht veronderstelt in principe een plotse, onvoorzienbare gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van de partijen, die de uitvoering van de overeenkomst tijdelijk volledig onmogelijk maakt.

Vanaf 13.03.2020 tot en met 31.12.2020 wordt een soepele toepassing van het begrip “overmacht” aanvaard en kunnen alle situaties van tijdelijke werkloosheid die te wijten zijn aan het coronavirus, worden beschouwd als tijdelijke werkloosheid wegens overmacht, ook indien er bijvoorbeeld toch nog op bepaalde dagen kan worden gewerkt.

Voorbeelden van situaties waarin uw werkgever u tijdelijk werkloos wegens overmacht kan stellen, zijn:

• U verblijft omwille van persoonlijke of professionele redenen (bijvoorbeeld vakantie of zakenreis) in een land getroffen door het coronavirus en u kan, op het einde van uw verblijf, niet naar België terugkeren (bijvoorbeeld wegens een vliegverbod of een quarantainemaatregel), waardoor u uw werk bij uw werkgever niet op de voorziene datum kan hervatten;
• U verbleef in een land getroffen door het coronavirus waarna u bij uw terugkeer in België door een bevoegde instantie of overheid in quarantaine werd geplaatst waardoor u uw werk bij uw werkgever niet op de voorziene datum kon hervatten;
• Uw werkgever is niet meer in de mogelijkheid u tewerk te stellen omdat hij getroffen werd door de gevolgen van het coronavirus, bijvoorbeeld omdat hij afhankelijk is van leveranciers en geen grondstoffen meer ontvangt om te kunnen produceren of omdat er een grote daling van het cliënteel of van de vraag naar producten is;
• U werkt in een onderneming in de horeca (hotel, restaurant, café), bioscoop, evenementenzaal ... die, om de verspreiding van het coronavirus te beperken (lockdown), en omwille van de door de overheid opgelegde sluiting, zijn activiteiten heeft moeten stopzetten of tijdelijk verminderen (bijvoorbeeld een hotel waarvan het restaurant is moeten sluiten);
• U werkt in een onderneming die (gedeeltelijk) sluit omdat ze geen telewerkbare taken heeft voor (al) zijn werknemers en de maatregelen rond social distancing niet kan respecteren bij de uitoefening van het werk en in het vervoer dat ze organiseren (bijvoorbeeld bedrijven in de bouwsector);
• Indien uw werkgever al een aanvraag zou hebben ingediend voor tijdelijke werkloosheid om economische redenen in verband met het coronavirus en nu door een sluitingsmaatregel wordt getroffen, kan die een nieuwe aanvraag indienen voor tijdelijke werkloosheid omwille van overmacht (daarvoor volstaat het dat uw werkgever de tijdelijke werkloosheid op de aangifte van sociaal risico scenario 5 (zie hiervoor verder) aangeeft als overmacht, te wijten aan het coronavirus);
• U bent tewerkgesteld in het kader van recreatieve, culturele of sportieve activiteiten die door de overheid afgelast of door de organisatoren uitgesteld werden;
• U bent een contractueel medewerker in een onderwijsinstelling (administratief of toezichthoudend personeel, ...) die u niet meer tewerk kan stellen wegens de onderbreking van de lessen of de lage aanwezigheidsgraad in de opvang (gelet op de restrictieve sanitaire maatregelen).

Het is steeds uw werkgever die beslist om u tijdelijk werkloos te stellen.

In geval van overmacht is het niet vereist dat het bedrijf volledig sluit. In de praktijk betekent dit dat sommige werknemers tijdelijk werkloos kunnen gesteld worden en anderen niet. Werknemers kunnen ook dagen van tijdelijke werkloosheid en werkdagen afwisselen.

Opgelet: De tijdelijke werkloosheid betreft steeds een volledige werkdag. Een combinatie van een halve dag arbeid en halve dag tijdelijke werkloosheid is dus niet mogelijk.